de dodo 27

Hij mag dan al een tijd zijn uitgestorven,nog altijd is de dodo wereldberoemd. Misschien komt dat wel omdat hij het eerste duidelijke slachtoffer was van de mens. De vogel werd in de zestiende en zeventiende eeuw door Nederlandse zeevaarders,die hen doodknuppelden en opaten,en hongerige honden en katten loslieten op zijn eiland Mauritius. Of misschien komt het wel gewoon omdat de plompe "walgvogel",er zo idioot bijliep.

VOC-vaarder Volkert Evertsz is de laatste die een dodo zag,in 1662 op een eiland nabij Mauritius. Daarna werd van de vogel niets meer vernomen,hoewel er een ontsnapte slaaf genaamd Simon in 1674 bezwoer een dodo te hebben ontmoet. Maar of het dier daarna was uitgestorven,is een ander verhaal. Het is heel logisch dat een soort na de laatste waarneming nog een tijdje voort bestaat.

Vandaag ontvouwen een Britse en een Amerikaanse bioloog een wiskundige formule om de uitsterfdatum van dieren als de dodo te bepalen. Neem de jaartallen waarop het dier nog werd gezien,stop die in een wiskundige reeks genaamd een "Weibulldistributie", en je vindt de datum waarop het beest in kwestie naar alle waarschijnlijkheid het loodje legde. Voor de dodo pakt de berekening gunstig uit:David Roberts van de Britse Koninklijke Botanische tuin en Andrew Solow van het Amerikaanse Woods Hole oceanografische instituut denken dat de laatste dodo in het jaar 1690 stierf-28 jaar na de waarneming door Evertsz.

Leuk geprobeerd,maar de methode kent nadelen, oordelen vakgenoten. Roberts en Solow geven zelf al aan dat er sprake is van een kanscurve: 1690 is het jaar waarin de kans dat de dodo uitstierf het grootst is,maar zelfs 1669 of zelfs 1779 kan volgens de wiskundigen ook. Bovendien hangt het er maar van af over welk dier je het hebt,en hoeveel mensen er in de buurt zijn om het beest in kwestie waar te nemen.

Afgezien daarvan: het blijft een hachelijke zaak om koele wiskunde los te laten op de grillen van de geschiedenis. Het uitsterven van een soort kan opeens in een stroomversnelling komen,bijvoorbeeld als er een schip vol hongerige zeelieden langskomt.

Toch spreekt ecoloog Stuart Pimm in een commentaar in Nature van een belangrijke verbetering. Volgens de huidige definties is een dierensoort uitgestorven als hij twintig of vijftig jaar niet meer gezien is. " Dat zou betekenen dat er de afgelopen vijftig jaar nauwelijks soorten zijn uitgestorven", constateert Pimm. "Naieve interpretaties van die tellingen kunnen de uitkomst opleveren dat er de laatste vijftig jaar minder soorten uitsterven".

De nieuwe rekenmethode heeft het voordeel dat je er ook mee kunt voorspellen wanneer een bedreigd dier naar verwachting uitsterft,vindt de ecoloog,het enige wat je daarvoor hoeft te doen is de hoeveelheid keren dat er een bepaald doer nog is gezien in die formule.

Op de rode lijst van bedreigde dier-en plantesoorten van het IUCN word gewag gemaakt van het feit dat men gaat van tienduizend naar twaalfduizend soorten.

Voor de dodo gaat die vlag niet meer op,want niemand twijfelt eraan dat het doek van de wandelvogel voorgoed is gevallen. Dan mag de dodo nog van geluk spreken dat hij postuum beroemd is geworden. Als sukkel weliswaar,maar toch. " de dodo is een universeel symbool van stomzinnigheid,en de fatale gevolgen daarvan". Aldus ecoloog Pimm.