de geosfeer (deel 1)

De opwarming van de aarde is het symbool bij uitstek van de gevaren die de geosfeer bedreigen. De feiten omtrent de uitstoot van CO2 en de verstoorde koolstofcyclus van de aarde houden de aandacht gevangen van zowel het grote publiek als van beleidsbobo's. Het is zonder enige twijfel een ernstig probleem, maar het is tegelijkertijd slechts een klein onderdeel van een veel grotere kwestie. Als we ons alleen op de opwarming van de aarde door koolstof richten,negeren we de ontelbare andere manieren waarop menselijke activiteit ingrijpt in natuurlijke cycli die van essentieel belang zijn voor de gezondheid van onze bodem, onze lucht en ons water. Met ' gezond' bedoel ik in staat leven te dragen, en verwijs ik met name naar omstandigheden waarin het menselijk leven kan gedijen ( er bestaan tenslotte organismen die kunnen overleven in milieus die voor ons dodelijk zijn, zoals de verzengende hete bronnen op de bodem van de diepzee). De koolstofvoetafdruk mag dan de koningin van de milieumaatregelen zijn, het is slechts een van de vele mogelijkheden waarmee we de impact van een product op de koolstofcyclus kunnen bepalen. Een andere optie is het vaststellen van de vastgelegde koolstof, de hoeveelheid C02 per kilogram die vrijkomt bij de productie, het transport, het gebruik en de afvalbewerking van een product. Voor de berekening van de vastgestelde koolstof in een fles shampoo kan meer dan vijftig ingredienten bevatten en ook rekent men de C02-uitstoot voor het plastic van de fles mee. De koolstofcyclus, een systeem van voortdurende uitwisseling tussen levende organismen, de geosfeer en de atmosfeer van de aarde, is bovendien slechts een van de vele processen die beinvloed worden door menselijke activiteit.

Een andere kwestie is Eutrofiering, een maatstaf voor ons effect op water. Wanneer nutrienten als stikstof of fosfor in het water terechtkomen, veroorzaken ze een explosieve algengroei die zuurstof aan het water onttrekt, waardoor andere soorten stikken: gebruikelijke boosdoeners zijn onder andere rioolwater en de afvloeiing van de kunstmest die gebruikt wordt op gazons en landbouwgrond. Ongeveer de helft van de meren in Azie, Europa en Noord-Amerika heeft te kampen met eutrofiering en in de Golf van Mexico bestaat een enorme dode zone ten gevolge van de afvloeiing van kunstmest via de Missisipi.