woensdag 30 december 2009
maandag 28 december 2009
zaterdag 26 december 2009
slang beweegt zich voort via wrijving
Als slangen over een oneffen terrein glijden, zetten ze zich af tegen stenen en takken. Maar hoe ze zich over een vlakke ondergrong voortbewegen, was tot dusver een raadsel. Dat raadsel hebben de New York University en het Georgia Institute of Technology nu samen opgelost. Hoofdonderzoeker David Hu verdoofde de slangen en testte daarna de weerstand die ontstond als hij ze verschillende kanten op trok. Daarbij bleek er twee keer zoveel wrijving te ontstaan als een slang opzij gaat dan wanneer hij vooruit beweegt, en 50% meer wrijving als de slang achteruit schuift ten opzichte van vooruit. De sterke wrijving wordt veroorzaakt door de weerstand van de schubben, en de slang gebruikt deze om de golfbeweging vooruit te maken. De ongeveer 35 centimeter lange Peubla melkslang zou ook vooruit kunnen komen zonder de karakteristieke kronkelingen maar dat zou hem veel meer moeite kosten. Daarom tilt de slang een gedeelte van zijn lijf steeds iets op. De slang gebruikt die opgaande beweging om extra druk te creeren op dat deel van het lijf dat op dat moment betrokken is bij zijn voortbeweging. Als het gewicht op die plek geconcentreerd is, kan die door de schubben ontstaat, aanpassen.
vrijdag 25 december 2009
boek van de week
Dan Simmons: Terror
Synopsis: The men on board the HMS Terror-part of the ill fated 1845 Franklin expedition-are entering a second summer in the Artic Circle without a thaw, stranded in a mightmarish landscape of ice and desolation. Endlessly cold, they struggle to survive with poisonous rations and a dwindling coal supply. But their real enemy is even more terrifying. There is something out there in the frigid darkness: an unseen predator stalking their ship, a monstrous terror clawing to get in.
Synopsis: The men on board the HMS Terror-part of the ill fated 1845 Franklin expedition-are entering a second summer in the Artic Circle without a thaw, stranded in a mightmarish landscape of ice and desolation. Endlessly cold, they struggle to survive with poisonous rations and a dwindling coal supply. But their real enemy is even more terrifying. There is something out there in the frigid darkness: an unseen predator stalking their ship, a monstrous terror clawing to get in.
donderdag 24 december 2009
Winterkoning " vogel van het jaar" 2010
De winterkoning, het op één na kleinste vogeltje van Europa, is tot " vogel van het jaar" 2010 gekozen.Zo heeft Vogelbescherming Vlaanderen meegedeeld.
maandag 21 december 2009
zondag 20 december 2009
Buidelleeuw
Buidelleeuw en mens streden om prooidieren
Grootte: De buidelleeuw is het grootste buidelroofdier dat ooit heeft geleefd.Hij werd 115 centimeter lang en woog tot 160 kilo, ongeveer zoals ons luipaard.
Kenmerken: De buidelleeuw had voor zover wij weten de krachtigste beet van alle zoogdieren. Hij had zich wellicht in reuzenkangoeroes gespecialiseerd, al denken sommige deskundigen dat hij eerder een aaseter was, gezien zijn kiezen.
Oorzaak uitsterven: Veranderingen van klimaat en vegetatie maakten het lastig voor de buidelleeuw. Ook was er druk van de groeiende populatie mensen, de biologische concurrenten van het grote roofdier. Daardoor werden zijn prooidieren schaarser.
Relatie tot mensen: Uit niets blijkt dat mensen jacht maakten op de buidelleeuw. Wel hebben ze waarschijnlijk zijn prooidieren voor zijn neus weggekaapt.
Grootte: De buidelleeuw is het grootste buidelroofdier dat ooit heeft geleefd.Hij werd 115 centimeter lang en woog tot 160 kilo, ongeveer zoals ons luipaard.
Kenmerken: De buidelleeuw had voor zover wij weten de krachtigste beet van alle zoogdieren. Hij had zich wellicht in reuzenkangoeroes gespecialiseerd, al denken sommige deskundigen dat hij eerder een aaseter was, gezien zijn kiezen.
Oorzaak uitsterven: Veranderingen van klimaat en vegetatie maakten het lastig voor de buidelleeuw. Ook was er druk van de groeiende populatie mensen, de biologische concurrenten van het grote roofdier. Daardoor werden zijn prooidieren schaarser.
Relatie tot mensen: Uit niets blijkt dat mensen jacht maakten op de buidelleeuw. Wel hebben ze waarschijnlijk zijn prooidieren voor zijn neus weggekaapt.
diprotodon
Hongerige planteneter verdween toen land uitdroogde
Grootte: Diprotodons waren tot drie meter lang en drie ton zware buideldieren die heel wat op beren leken. Ze zijn verwant aan de wombat van nu, een sterk diertje van 10 tot 15 kilo dat eruitziet als een uit zijn krachten gegroeide hamster.
Kenmerken: Het is het grootste, zwaarste buideldier dat ooit geleefd heeft. Hij zat het liefst in het bos en in grassige gebieden in de buurt van water.
Oorzaak uitsterven: Het was lange tijd niet duidelijk waarom de diprotodons zijn uitgestorven. Omdat de reuzen zich hadden aangepast aan een leven als planteneters en daarom veel vegetatie nodig hadden, heeft het steeds drogere en warmere Australische klimaat hier waarschijnlijk een hoofdrol in gespeeld.
Relatie tot mensen: In de laatste fase van zijn bestaan was de druk van de mens van grote invloed. Eenmaal in Australie brandde mensen vaak grote stukken bos af om de aarde vruchtbaar te maken en de onbeheersbare natuurlijke bosbranden te vermijden. Dat betekende voor de dipprotodons de genadeklap.
Grootte: Diprotodons waren tot drie meter lang en drie ton zware buideldieren die heel wat op beren leken. Ze zijn verwant aan de wombat van nu, een sterk diertje van 10 tot 15 kilo dat eruitziet als een uit zijn krachten gegroeide hamster.
Kenmerken: Het is het grootste, zwaarste buideldier dat ooit geleefd heeft. Hij zat het liefst in het bos en in grassige gebieden in de buurt van water.
Oorzaak uitsterven: Het was lange tijd niet duidelijk waarom de diprotodons zijn uitgestorven. Omdat de reuzen zich hadden aangepast aan een leven als planteneters en daarom veel vegetatie nodig hadden, heeft het steeds drogere en warmere Australische klimaat hier waarschijnlijk een hoofdrol in gespeeld.
Relatie tot mensen: In de laatste fase van zijn bestaan was de druk van de mens van grote invloed. Eenmaal in Australie brandde mensen vaak grote stukken bos af om de aarde vruchtbaar te maken en de onbeheersbare natuurlijke bosbranden te vermijden. Dat betekende voor de dipprotodons de genadeklap.
woensdag 16 december 2009
maandag 14 december 2009
zondag 13 december 2009
glyptodon
Wandelend bolwerk dat voor vrijwel elk roofdier onneembaar was.
Grootte: De grootste dieren waren vier tot vijf meter lang en wogen een ton zwaar.Vergelijkbaar met een auto dus.
Kenmerken: Het opvallendste aan dit dier was zijn stevige pantser, dat het lijf grotendeels bedekte. Het dier was verwant aan het huidige gordeldier, en door zijn pantser met dikke beenplaten konden andere dieren en zelfs mensen er bijzonder weinig tegen beginnen.
Oorzaak uitsterven: De vreedzame planteneter stierf waarschijnlijk uit doordat het klimaat veranderde en de planten die hij at, verdwenen. Of misschien werd hij weggeconcureerd door meer ontwikkelde zoogdieren.
Relatie tot mensen: Waarschijnlijk had hij niet veel last van de druk van de mensen. Niets duidt erop dat mensen veel jacht op hem maakten, al hebben ze de schilden van de dodoe dieren wel gebruikt als beschutting.
Sabeltandkat: De tanden waaraan het roofdier zijn naam dankt, waren net keukenmessen.
Grootte: De grootste sabeltandkatten wereden zeker twee meter lang en tegen de 400 kilo zwaar. Ze waren iets groter dan onze Siberische tijger, maar veel sterker gebouwd. Ze hadden een lichaam als van een beer.
Kenmerken: De sabeltandkat werd uiteraard vooral gekenmerkt door zijn tot 28 centimeter lange, dolkvormige hoektanden, waarmee hij waarschijnlijk grote dieren zoals de reuzenluiaard wist te doden.
Oorzaak uitsterven: Dit dodelijke roofdier verdween nog maar 10.000 jaar terug, toen de laatste ijstijd afliep- waarschijnlijk door de toenemende druk van mensen.
Relatie tot mensen: Bij de jacht waren sabeltandkatten onze concurrenten. ook waren het gevaarlijke buren. De oermensen hebben ze daarom vast uitgeroeid, net zoals later met de wolf gebeurde in grote delen van de wereld.
Grootte: De grootste dieren waren vier tot vijf meter lang en wogen een ton zwaar.Vergelijkbaar met een auto dus.
Kenmerken: Het opvallendste aan dit dier was zijn stevige pantser, dat het lijf grotendeels bedekte. Het dier was verwant aan het huidige gordeldier, en door zijn pantser met dikke beenplaten konden andere dieren en zelfs mensen er bijzonder weinig tegen beginnen.
Oorzaak uitsterven: De vreedzame planteneter stierf waarschijnlijk uit doordat het klimaat veranderde en de planten die hij at, verdwenen. Of misschien werd hij weggeconcureerd door meer ontwikkelde zoogdieren.
Relatie tot mensen: Waarschijnlijk had hij niet veel last van de druk van de mensen. Niets duidt erop dat mensen veel jacht op hem maakten, al hebben ze de schilden van de dodoe dieren wel gebruikt als beschutting.
Sabeltandkat: De tanden waaraan het roofdier zijn naam dankt, waren net keukenmessen.
Grootte: De grootste sabeltandkatten wereden zeker twee meter lang en tegen de 400 kilo zwaar. Ze waren iets groter dan onze Siberische tijger, maar veel sterker gebouwd. Ze hadden een lichaam als van een beer.
Kenmerken: De sabeltandkat werd uiteraard vooral gekenmerkt door zijn tot 28 centimeter lange, dolkvormige hoektanden, waarmee hij waarschijnlijk grote dieren zoals de reuzenluiaard wist te doden.
Oorzaak uitsterven: Dit dodelijke roofdier verdween nog maar 10.000 jaar terug, toen de laatste ijstijd afliep- waarschijnlijk door de toenemende druk van mensen.
Relatie tot mensen: Bij de jacht waren sabeltandkatten onze concurrenten. ook waren het gevaarlijke buren. De oermensen hebben ze daarom vast uitgeroeid, net zoals later met de wolf gebeurde in grote delen van de wereld.
vrijdag 11 december 2009
reuzenluiaard
Mensen maakten jacht op luiaard en hielden hem mogelijk als huisdier.
Grootte: De grootste dieren waren drie tot vier meter lang en 300 tot 400 kilo zwaar. De vroege verwant van onze luiaard was dus te groot om in de bomen te leven.
Kenmerken: De beste verdediging van de langzame dieren was hun omvang; er waren soorten zo groot als onze olifanten. Ook hadden ze flinke klauwen.
Oorzaak uitsterven: De luiaard stierf mogelijk uit door de druk van mensen en concurrentie van andere soorten die zich beter konden aanpassen. Grote veranderingen in klimaat en landschap waren ook oorzaak van het verdwijnen van dit dier.
Relatie tot mensen: De mens jaagde op dit dier en hield het misschien ook als huisdier. Er zijn namelijk een soort stenen omheiningen gevonden in grotten met beenderen van luiaards. Volgens sceptici zijn de stenen echter gewoon uit het plafond gevallen.
Grootte: De grootste dieren waren drie tot vier meter lang en 300 tot 400 kilo zwaar. De vroege verwant van onze luiaard was dus te groot om in de bomen te leven.
Kenmerken: De beste verdediging van de langzame dieren was hun omvang; er waren soorten zo groot als onze olifanten. Ook hadden ze flinke klauwen.
Oorzaak uitsterven: De luiaard stierf mogelijk uit door de druk van mensen en concurrentie van andere soorten die zich beter konden aanpassen. Grote veranderingen in klimaat en landschap waren ook oorzaak van het verdwijnen van dit dier.
Relatie tot mensen: De mens jaagde op dit dier en hield het misschien ook als huisdier. Er zijn namelijk een soort stenen omheiningen gevonden in grotten met beenderen van luiaards. Volgens sceptici zijn de stenen echter gewoon uit het plafond gevallen.
donderdag 10 december 2009
Iers reuzenhert
Het 40 kilo zware gewei van mannetjes had veel mineraalrijk voedsel nodig.
Grootte: Met een lengte van meer dan twee meter en een gewicht tot 800 kilo was het Ierse reuzenhert net zo groot als de grootste elanden van onze tijd.
Kenmerken: Het opvallendst aan het hert was het gewei, dat van punt tot punt wel 3,5 meter groot kon zijn en waarvan het botmateriaal zeker 40 kilo kon wegen.
Oorzaak uitsterven: Het Ierse reuzenhert bleef als soort zo'n 400.000 jaar in leven, waarschijnlijk omdat hij was aangepast aan een speciale vegetatie; die leverde de grote hoeveelheden mineralen op die de mannetjes nodig hadden voor de jaarlijkse opbouw van een nieuw gewei. Zodra de vegetatie na de ijstijden veranderde, ging het bergafwaarts met het reuzenhert.
Relatie tot mensen: Het reuzenhert was waarschijnlijk een makkelijke gewilde jachtbuit voor mensen.
Holenbeer: de enorme beren leefden in holen en werden door de oermensen aanbeden.
Grootte: De holenbeer was krachtig gebouwd en had een zeer grote kop. Hij was rond de drie meter lang en woog zo'n 500 kilo- en misschien nog wel meer.
Kenmerken: In tegenstelling tot beren van nu brachten de dieren mogelijk veel tijd van hun leven in holen door.
Oorzaak uitsterven: een periode met veel verandering van klimaat heeft 27.500 jaar geleden waarschijnlijk geleid tot het uitstreven van de beer. Er waren nog geen mensen genoeg om dit op hun geweten te hebben.
Relatie tot mensen: Het was lastig voor de beer om te overleven omdat de mens op hem jaagde en met hem om voedsel streed. Er zijn echter ook tekenen die erop duiden dat mensen de grote dieren vereerden.
Grootte: Met een lengte van meer dan twee meter en een gewicht tot 800 kilo was het Ierse reuzenhert net zo groot als de grootste elanden van onze tijd.
Kenmerken: Het opvallendst aan het hert was het gewei, dat van punt tot punt wel 3,5 meter groot kon zijn en waarvan het botmateriaal zeker 40 kilo kon wegen.
Oorzaak uitsterven: Het Ierse reuzenhert bleef als soort zo'n 400.000 jaar in leven, waarschijnlijk omdat hij was aangepast aan een speciale vegetatie; die leverde de grote hoeveelheden mineralen op die de mannetjes nodig hadden voor de jaarlijkse opbouw van een nieuw gewei. Zodra de vegetatie na de ijstijden veranderde, ging het bergafwaarts met het reuzenhert.
Relatie tot mensen: Het reuzenhert was waarschijnlijk een makkelijke gewilde jachtbuit voor mensen.
Holenbeer: de enorme beren leefden in holen en werden door de oermensen aanbeden.
Grootte: De holenbeer was krachtig gebouwd en had een zeer grote kop. Hij was rond de drie meter lang en woog zo'n 500 kilo- en misschien nog wel meer.
Kenmerken: In tegenstelling tot beren van nu brachten de dieren mogelijk veel tijd van hun leven in holen door.
Oorzaak uitsterven: een periode met veel verandering van klimaat heeft 27.500 jaar geleden waarschijnlijk geleid tot het uitstreven van de beer. Er waren nog geen mensen genoeg om dit op hun geweten te hebben.
Relatie tot mensen: Het was lastig voor de beer om te overleven omdat de mens op hem jaagde en met hem om voedsel streed. Er zijn echter ook tekenen die erop duiden dat mensen de grote dieren vereerden.
dinsdag 8 december 2009
oudste dinosaurussenveer van Europa ontdekt in Duitsland
In Duitsland is de tot nu toe oudste dinosaurusveer van Europa ontdekt. Het gaat om een 150 miljoen jaar oud fossiel van acht millimeter dat werd gevonden in de regio Schwalbe Alb.
Het is nog onduidelijk van welk dier de veer was van de gevederde Archaeopteryx of van een nog onbekende soort. De dinosaurus die zo groot was als een kip, kon in ieder geval vliegen, zeggen wetenschappers van het Natuurkundig Museum in Stuttgart.
Het fossiel is misschien ook de oudste veer wereldwijd. Onlangs zijn in China dinosaurus veren gevonden die mogelijk 158 miljoen jaar oud zijn, maar daarover bestaat nog geen zekerheid.
Het is nog onduidelijk van welk dier de veer was van de gevederde Archaeopteryx of van een nog onbekende soort. De dinosaurus die zo groot was als een kip, kon in ieder geval vliegen, zeggen wetenschappers van het Natuurkundig Museum in Stuttgart.
Het fossiel is misschien ook de oudste veer wereldwijd. Onlangs zijn in China dinosaurus veren gevonden die mogelijk 158 miljoen jaar oud zijn, maar daarover bestaat nog geen zekerheid.
zaterdag 5 december 2009
Mammoet
Reuzenolifanten verdrongen door mensen.
Grootte: Mamoetten waren grote, gras en bladeren etende landzoogdieren. Met een lengte tot vijf meter en een gewicht tot 12 ton zijn het de grootste olifantachtigen die ooit leefden.
Kenmerken: Er waren zeker 11 soorten mammoeten, waarvan de wolharige mammoet het bekendst is. Hij is bereomd vanwege zijn dikke pels, waarmee hij in noorderlijker streken kon leven dan alle andere olifantachtigen ter wereld.
Oorzaak uitstereven: Er zijn meer oorzaken voor het verdwijnen van de mammoet: veranderingen van klimaat en vegetatie toen de ijstijden voorbij waren, maar zeker ook de opkomst van de mens.
Relatie tot mensen: Mede door de jacht en de steeds grotere druk van een groeiende menselijke bevolking stierf de mammoet uit. Er zijn hutten van mammoetbotten gevonden in Azie en Oost-Europa, dus de oerreuzen werden kennelijk ook als hulpbron gebruikt.
Wolharige neushoorn
Oerfamilie van onze neushoorn op Sumatra was berekend op sneeuw
Grootte: De neushoorn kon vier meter lang worden en woog waarschijnlijk vier tot vijf ton.
Kenmerken: De soort had een dikke, isolerende vacht, waarmee hij in ijskoude gebieden kon overleven.
Oorzaak uitsterven: De neushoorn at grote porties weinig voedzame steppeplanten en grassen, maar aan het eind van de ijstijd veranderde de vegetatie.
Relatie tot mensen: het aantal mensen nam toe. Het dier stierf eerder uit door honger dan door jacht.
Grootte: Mamoetten waren grote, gras en bladeren etende landzoogdieren. Met een lengte tot vijf meter en een gewicht tot 12 ton zijn het de grootste olifantachtigen die ooit leefden.
Kenmerken: Er waren zeker 11 soorten mammoeten, waarvan de wolharige mammoet het bekendst is. Hij is bereomd vanwege zijn dikke pels, waarmee hij in noorderlijker streken kon leven dan alle andere olifantachtigen ter wereld.
Oorzaak uitstereven: Er zijn meer oorzaken voor het verdwijnen van de mammoet: veranderingen van klimaat en vegetatie toen de ijstijden voorbij waren, maar zeker ook de opkomst van de mens.
Relatie tot mensen: Mede door de jacht en de steeds grotere druk van een groeiende menselijke bevolking stierf de mammoet uit. Er zijn hutten van mammoetbotten gevonden in Azie en Oost-Europa, dus de oerreuzen werden kennelijk ook als hulpbron gebruikt.
Wolharige neushoorn
Oerfamilie van onze neushoorn op Sumatra was berekend op sneeuw
Grootte: De neushoorn kon vier meter lang worden en woog waarschijnlijk vier tot vijf ton.
Kenmerken: De soort had een dikke, isolerende vacht, waarmee hij in ijskoude gebieden kon overleven.
Oorzaak uitsterven: De neushoorn at grote porties weinig voedzame steppeplanten en grassen, maar aan het eind van de ijstijd veranderde de vegetatie.
Relatie tot mensen: het aantal mensen nam toe. Het dier stierf eerder uit door honger dan door jacht.
woensdag 2 december 2009
vogels drie keer uitgestorven
De Nieuw-Zeelandse takahe, een bonte neef van de meerkoet, moet de taaiste inwoner van de vogelwereld zijn. Deze diersoort is in elk geval het vaakst uitgestorven verklaard en herontdekt. Drie keer moest de wetenschap de status van de Takahe wijzigen, die overigens nog steeds een van de zeldzaamste vogels ter wereld is.
Abonneren op:
Posts (Atom)